Mladi i stambeno pitanje

Već dugi niz godina, evropska statistika ukazuje, na fenomen poluzavisnosti stanovanja velikog broja mladih - uzrasta između 19. i 34. godine - koji žive sa roditeljima. San mladih Evropljana, o ranoj nezavisnosti stanovanja ne beleži njihovu mladost. Rumunija nije izuzetak. Na primer, 2018.godine oko 42% Rumuna  uzrasta između 25.i 34. godine živelo je sa roditeljima, dok noviji podaci pokazuju da je njihov broj  preko 2,2 miliona. Pandemija uopšte nije promenila ovu situaciju, Rumunija je među prvih 10 evropskih zemalja sa najvećom stopom mladih koji žive sa roditeljima. Prva mesta sa najvišom stopom zauzimaju Hrvatska, Grčka i Slovačka, a najnižu stopu imaju Švedska, Finska i Danska. Dumitru Sandu, sociolog i univerzitetski profesor Univerziteta u Bukureštu, proučavao je ovaj fenomen poluzavisnosti stanovanja i analizirao najnovije podatke.

Godine 2020., Hrvatska je imala 65%, Grčka 60%, Slovačka 53% mladih  koji su živeli zajedno sa roditeljima. Rumunija je na 10. mestu sa 43% mladih koji žive zajedno sa roditeljima. Glavna promena do koje je došlo u Rumuniji između 2018. i 2020. godine je promena u vezi sa rodnim razlikama mladih između 25. i 34 godina. Udeo mladića uzrasta između 25.-34. godina koji žive sa roditeljima iznosio je 55%, dakle više od polovine. Za devojke istog uzrasta udeo je 29%. Dakle, u suštini postoji važna rodna razlika od 27 %.Kako analiziramo sa nove tačke gledišta rodne razlike? Odmah posle Bugarske, Rumunija je na 2. mestu. Bugarska ima 20% veći broj slučajeva rodnih razlika u odnosu na Rumuniju. Rodna razlika u Bugarskoj pokazuje da 28 % više mladića živi sa roditeljima u odnosu na devojke istog uzrasta. U Rumuniji rodna razlika iznosi 27% u korist mladića . U Evropi ne postoji jaz između stare i nove EU, već između geografskih ekstrema. Postoje južne evropske zemalje poput Hrvatske, Grčke, Slovačke i Rumunije, kojima su po demografskom ponašanju bliske i Portugal, Španija, Italija, Malta,  i severne zemlje. Prvi uzrok na koji pomislimo kada analiziramo ovu situaciju je ekonomski. Veća nezaposlenost mladih, visoke kirije ili skupi troškovi stanovanja su dovoljni razlozi koji mlade zadržavaju dugo u roditeljskom domu. Ali moguće je da je i postojanje starijih kulturnih ili društvenih modela uzrok, posebno imajući u vidu rodne razlike. Sociolog Dumitru Sandu  objašnjava:

Postoji ekonomska i kulturna ili socijalna motivacija. U tradicionalnom kulturnom modelu motivacije, mladić je predstavljen kao glavni izvor prihoda porodice. On je važniji na tržištu rada. Ova društvena motivacija je veoma važna u sociološkoj analizi. Socijalni status 27 zemalja merili smo podsredstvom životnog veka, indikatorom koji se u specijalizovanim istraživanjima koristi kao mera društvenog razvoja. Ukratko, društva sa manje razvijenim socijalnim i medicinskim uslugama za stanovništvo imaju tendenciju da primoraju mlade da duže žive sa roditeljima. Posebno mladiće. Otuda ogroman jaz između mladića i devojaka u južnoj Evropi u poređenju sa severnom Evropom. Međutim, ovo objašnjenje ne pokriva u potpunosti taj fenomen, jer se južna Evropa već duže vreme menja, a Rumunija je primer u tom pogledu, smatra univerzitetski profesor i sociolog Dumitru Sandu.

Naročito u siromašnim, južnim zemljama Evrope, u poslednjih 10.-20. godina postoji proces ubrzanja nivoa aspiracija za mlade osobe. Ukratko, mlade osobe u Rumuniji, bez obzira na njihov i ekonomski status zemlje, žele da žive kao na Zapadu. Tako da, neki od njih, ako žele da žive kao na Zapadu, odlaze na Zapad, a drugi ostaju u zemlji pokušavajući da žive kao na Zapadu. Kako bi sklop uslova života u budućim mladim domaćinstvima bio što bliži setu uslova življenja kao na Zapadu, oni prihvataju period uzdržavanja u kome troše manje za sopstvene potrebe i pripremaju se za osnivanje što idealnije porodice. Na primer, rumunsko društvo počinje sve više da ulaže u kvalitet deteta. Njihova koncepcija života je sledeća: "Ne želimo više mnogobrojnu porodicu, ali želimo da imamo dobre uslove u porodici, domaćinstvu i društvu, želimo da imamo pristup dobrom obrazovanju i ugodnom životu za našu decu . Dakle, ova odlaganja koja na prvi pogled izgledaju čudno su apsolutno racionalna. To je rezultat naglog porasta težnji relativno siromašne omladine južne Evrope, koja još uvek odlaže osnivanje porodice i sopstvenog domaćinstva dok se ne približe idealnim uslovima.Nažalost, nijedan od aktuelnih podataka ne otkriva da će se stepen suživota mladih sa roditeljima smanjivati u bliskoj budućnosti, bar ne dok se ekonomski uslovi ne promene.