LUPLU NICOLA (Di Sirma Guci)
Interpretare: Toma Enache şi Cristina Mina
Unâ oarâ, un lup ţi avea bâgatâ tromlu tu-nâ stani, dupu ţi arâchi un n’iel, şi-s câli ghini, mindui câ lipseaşti sâ-şi chiarâ torlu.
Ţânu cheali di n’iel, u bâgă pi pâltări, şi-alantâ dzuu tu haryii, s-dânâsi tu-nâ hoarâ.
Pi cali andamusi un arman, ş-luplu a nostu s-trapsi na-nâpartea şi s-adrâ câ plândzi:
– Meee,meee…tu ţi hoarâ mi aflu? dzâsi luplu. Armanlu, mutri ghini di-anvarliga, vidzu n’ielu ş-teasi main’li sâ-l hârseascâ. Dapoaia lu-antreibâ:
– Ţ-i cu tini, bre ? – Mi chirui… gri luplu. Tora nu am pi can…. ma câ ti ved om bun, naca vrei s-mi iai la tini, s-bânedz di-adun cu prăvdzâli a tali?
– N’i-u n’ilâ di tini, ma iu s-ti ţân? Ca io am uborlu împlin di gâini ş-di papi. Ahurhi luplu s-uhteadzâ, ş-armânlu, dupu ţi mindui niheamâ, dzâsi:
– Ai, câ va ti aduc la lali Colci. El ari pravdzâ cama multi. Imnarâ ţi imnarâ pânâ tu-alantâ mardzinâ di hoara, di avea ahurhitâ a luplui sâ-i si facâ foami, ma angliţa ş-tâţea… ţi vrei, nu avea altâ culai, ş-dip tu soni agiumsirâ la casa al Colci.
Na, dupu gardul aestu di bambali, iasti unâ poartâ. Intră nuntru tu ubor ş-ma s- ti aproachi ţâ aflaşi tihea… Ai, arman’i sânâtosu! Aşi luarâ cathi un calea, ş-dapoaia luplu a nostu, cum agiumsi la poartâ, ş-andreapsi niheamâ gârgâlanlu, ş-acâţâ:
– Ţi-i cu tini, bre n’icâdzancu? Di iu ti aflaşi? – Mi chirui di-a mei! Naca vrei s-mi apridun’i…. S-mi iai di suflitu şi s-bânedz di-adun cu prăvdzâli a tali? Dzâsi luplu ş-ahurhi peanarga-narga s-tragâ pi dzânuchili, ta s-îi hibâ a omlui n’ilâ di el.
– Ţi dzâţ tora!? Ghini ti minduişi…ama, nu câ nu ti voi, ma nu pot s-ti ţân, ca io crescu maşi ghiţăi, cai ş-gumari… ş-nu ţâ si uidiseaşti pareia. Acâţă luplu s-ancioan’i ş-tu-nâ soni – Colci dzâsi:
– Va ti pitrec pi main’i buni! Cusurinâ-mea Marica, şi şeadi tu alantâ mardzinâ di hoarâ, ari maşi oi! Aclo iasti banâ di tini! Maşi câ va s-ti torn’i. Aşi că ţâni calea îndreptu, ş-tu dipisita a hoarâl’ei, iasti unâ casâ adratâ di chiatrâ. Dzâ-i câ ti pitricu verlu Colci. Ah,a clo va s-bânedz ca Pâşe! Fudzi luplu ş-cându vidzu câtâ cali ari pânâ la Marica, îi si feaţi ş-ma multu arau. Sudorli lu-avea tâiatâ di câldurâ şi cu mari zori îşi trapsi cicioarli pânâ agiumsi.
– Me …me….. gri aproapea lişinat luplu ş-miarea cari iara cu lucurlu pi nafoara, avdzâ boaţea di n’iel. – Corban’i! S-himusi Marica. Naca n’i-ari fudzitâ vârâ n’iel di lapti nafoara?
Cum dişclisi poarta, cum vidzu pi lup cu chealea di n’iel arcatâ pisti pâltari.
– Lele, marate n’iel! A curi hii, bre? – Oarfân hiu, teta! Nu-am pi can. Ma-s vrei faţ n’ilâ, ia-mi di suflitu, dzâsi luplu ş-lăcrăn’ili îi curau arâuri.
– Oarfan? Corbul di tini, cum s-nu ti voi? dzâsi miarea. Hai intra! Ş-intrâ luplu, ama ma ghini nu intra!
Cându vidzu cutarlu împlin di oi ş-n’iei, ochii îi si adrarâ cât ţeapili, ş-lo ta s-ancâneascâ.
– Taţ, puilu! dzâsi Marica. Va neg avrapa s-ţâ angâldzâscu un câfigic di lapti… i naca nu vrei? -Voi! dzâsi luplu cu boatsea frâmtâ.
Dupâ ţi bâgă laptili s-angâldzascâ, miarea s-turnă. Il tradzi pi n’iel ninga ea, îi hâidipseaşti lâna, ş-lu-întreabâ:
– Cum ţâ-i numa, puilu?
– Nu hiu pâtidzat teta! Ma tuts în’i dzâcu Nicola”!
– Îmşeatâ numă! Mi-arâseaşti! Gri miarea ş-tut îi hîidipsea lâna! Ma na câ-i cadi niheamâ chealea di pi el, ş-atumţea miarea angliţâ !Lâhtârsi! Ma nu s-aspusi. – A lăi Nicola? Nu vrei s-ti pâtedz io şi s-ti adar di-un hinici ?
– Adarâ-mi! Gri luplu cu giumitati di gurâ. S-tradzi miarea câtâ nâpoi, dzâţi că s-duţi s-aducâ laptili, dizleagâ can’ii ţi şideau dinâpoia a casâl’ei şi s-toarnâ cu-nâ ciumagâ tu mânâ.
– Ia, câ vini oara di patagiuni! Gri miarea ş-ahurhi sâ-i cârţâneascâ ciumadz pi pâltări, s-lu-aputruseascâ ş-can’ii, s-lu mâşcâ, s-lu alatra, zurlisi didip luplu…di nu ştia pri iu su ascoatâ câmeaşa şi s-ascapâ ni-vâtâmat… Ma dupi ţi ascapâ, că ascâpă ama ca vai di oasili a lui, luplu s-mindui ca va s-ia calea iara câtâ la stani, că aua tu hoarâ nu-i si umplu briclu… ma îi si arupsi cufuma!
– Em, îi si câdea pârjina… sâ-i iynâ mintea! Ma s-îi inâ vârâoarâ!
– Meee….meeee…..ş-dapoaia cama cu silâ…Meeeeeee, câ-l arudea briclu di foami. – Ţi-s avdi? Dzâsi Colci…ş-işi ayonea nafoarâ. Ş-cându mutri câtâ poartâ vidzu n’ielu.
Ascultaţ aoa –>
https://www.youtube.com/watch?v=8Dax-MCiyHw (Video adrat di Angela Iosif)