Dupâ unâ aștiptari di 13 añi, România ş-Vâryâria fac parti, di la 31 di marțu, ditu spaţiul Schengen, ama, tora di oarâ, maș cu sinurli aeriani ş-maritimi. Pi ațeali 17 di aeroporturi internaționali, cata cum ş-tu ațeali 4 porturi româneșțâ la Amarea Lai a ațiloru ți yinu ică s-ducu tu unu spațiu di liberâ urdinari nu mata va lâ hibâ mutriti documentili di câlâtorie. Cu tuti aesti, poliţişțâlli pot s-mutreascâ, cându ș-cându, cari s-vor elli.
Secretarlu di stat tu Ministerlu di Nuntru, Bogdan Despescu: “Aisti mutreri/controali va s-facâ ta sâ-lli acațâ ațelli ți au acti di câlâtorie falsi, ațelli ți nu au izini ta s-fugâ ditu vâsilie, ta sâ-lli acațâ oamiñilli ți suntu câftaț i s-veadâ maca suntu tiñisiti nomurli tu ți mutreaști minorilli (ficiorilli pânâ tu ilichia di 18 di añi), ta s-dânâseascâ migraţiei ş-traficlu di oamiñi.”
Căiurli terestri ali Românie ş-ali Vâryârie armân, ama, tora di oarâ, nafoarâ di spațiul Schengen, di itia a veto-ului a Austrillei, bâgat casten ti nispetea a niscântor isăchi electorali interni. Di Bruxelles, Comisia Evropeanâ deadi asiguripseri că va sfacâ gaireț ti unâ apofasi bunâ tu ți mutreaști apruchearea ș-cu sinurli terestre estan. La câtiyurserli ali Vienâ, ti problema a migraţillei paranomu, Comisia apândâsi că emu România, emu Vâryâria scoasirâ tu migdani că pot s-asiguripseascâ unâ viglleari uidisitâ a sinurlor externi ali Uniuni ş-avurâ totna un rol di simasie tu securitatea internâ a spaţiului Schengen.
“România, Vâryâria, ghini vinitu tu spaţiul Schengen! (…) Aidiț s-nâ apruchemu ș-ma multu, ti unâ Evropâ unitâ, siyurâ ş-cama securizatâ” – dzâsi pi singirlu X ș-prezidenta a Parlamentului Evropean, Roberta Metsola.
Tu Românie, di la politițieñi, la simpli cetâțeñi, intrata, tamam ș-parțialâ, tu zona di liberâ urdinari fu aprucheatâ cu multâ vreari.
“Avemu unu planu guvernamentalu limbidu şi susto ti apruchearea acutotalui la spaţiul Schengen pânâ tu bitisita a anlui” – dzâsi premierlu Marcel Ciolacu.
Proțeslu di aprucheari a Românillei ş-cu sinurli terestri va s-facâ, ama aestâ apofasi țâni ş-di evoluţii ş-catandisi politiți externi ți nu suntu tu sfera di intervenţie diplomaticâ a Românillei – cundille ministrul di Nuntru, Câtâlin Predoiu.
Iara ministrul di Nafoarâ, Luminiţa Odobescu, dzâsi: “Ahurhiindalui di adzâ (n.red. 31 di marțu), misiuñli diplomatiți, consulari ali Românie va s-da vizi isa ti șcurtu chiro – vizi Schengen. Aestea va lâ da a cetâţeñilor terţâ s-urdinâ ndreptu ditu Românii ş-fârâ alti cripări, cu scupo turistic ică di emburlâchi, câtâ alanti stati ditu spaţiul Schengen.”
Pi Aeroportul Otopeni di București, protili azbuirări ți aterizarâ ditu spaţiul Schengen furâ ațeali di Paris, …Viena, Hamburg, Roma, Zürich, München, Amsterdam ş-Geneva. Câlâtorilli s-hârsirâ că nu mata șidzurâ dzăț di minuti la coada ți s-adra la mutrearea a paşapoartilor.
Autor: Roxana Vasile
Apriduțearea: Mirela Sima Biolan