Grčka politička emigracija u komunističku Rumuniju(02.02.2015)
U periodu od 1946 godine do 1949 godine u Grčkoj se odvio krvavi građanski rat između komunističke gerile finansirane iz Sovjetskog saveza i vladinih snaga. Sukobi su počeli napadom na vladine snage od strane komunističkih pobunjenika u planinskim regionima na granici sa Jugoslavijom i Albanijom. Cilj komunista je bio svrgavanje s vlasti monarhističkog režima, smatran fašističkim i stvaranje socialističke republike. Sukob između Staljina i Tita je značio i poraz grčke komunističke gerile, a Grčka Komunistička Partija usmerila se ka Moskvi. Tito je zatvorio granice Jugoslavije sa Grčkom i time komunističke snage ostale su bez vitalne, strateške i moralne pomoči. I Albanija koja je bila pod uticajem Tita odustala je da podržava grčke komuniste. Do septembra 1949 godine, grupe komunističkih partizana ili su se predale, ili su prešle granicu u Albaniju odakle većina su emigrirali u socialističkim državama. Tako je Rumunija postala glavno odredište za grčku komunističku emigraciju koja je bila u potražnji za utočištem. 200 hiljada grčkih političkih emigranata nastanilo se u socialističkim državama, a od tog broja između 11 i po hiljada do 12 hiljada stiglo je u Rumuniju a radilo se o deci, borcima i članovima njihovih porodica. Rumunija je primila najveći broj grčke dece, oko 5700 počev od 1948 godine od ukupnog broja od 28 hiljada dece koji su stigli u socialističkim državama. Najveća kolonija grčke dece bila je u Sinaji koja je funkcionisala od 1948 godine do 1953 godine. U hotelima odmarališta iz doline reke Prahova smešteno je 1700 dece, kojima se dodaju nekoliko hiljada dece iz Severne Koreje koji su pronašli utočište u Rumuniji kao posledica rata u Koreji od 1950 godine do 1953 godine. Tradicionalno u Rumuniju su se smestili grčki kolonisti u toku vremena, tako da je naša zemlja postala glavna destinacija za one koji su napustili Jugoslaviju i Albaniju. Istoričar Radu Tudorančja iz Instituta istorije Nikolaje Jorga u Bukureštu govori u nastavku o tome kako su prihvaćeni grčki borci u Rumuniju:
Steliu Lambru, 31.01.2015, 16:02
,, Deo bivših komunističkih boraca koji su napustili Grčku na kraju građanskog rata emigrirali su u Rumuniju. Ovde su primili pomoč od strane vlasti u Bukureštu, ranjenici da bi se izlečili, ostali da se prilagode sa uslovima u zemlji i da bi se integrisali u rumunsko društvo. Postojanje jedne važne grčke zajednice u Rumuniju ćinilo se da će favorizovati integraciju pridošlica, naročito ako se ima u vidu da je 1948 godine prokomunističksa grupa u unutrašnjosti grčke zajednice uspela uz pomoč rumunskih vlasti da preuzme kontrolu zajednice i da stvori novi entitet nazvan Patriotska grčka unija. Na ovaj način malobrojne pristalice monarhije koji su još bili u Rumuniju ostali su marginalizovani.”<
><
>
Rumunska komunistička vlada značajno je pomogla bivšim članovima grčke komunističke gerile. Ona je bila potpuna, od smeštaja i lekarskog zbrinjavanja do novca. Kao i u svakoj zemlji u kojoj su komunisti preuzeli vlast i u Rumuniju štampa je izmanipulisala informacije o grčkom građanskom ratu. Radu Tudorančja:
,, Odvijanje građanskog rata u Grčkoj pračeno je sa preokupacijom u Rumuniji, i on je opširno prikazan u partijskim listovima. Kao što se moglo očekivati, članci u rumunskoj štampi postali su deo snažne kampanje pod koordinacijom partije za favorizaciju borbe grčkih komunističkih partizana, i stalno ocrnjavajući englesko-američku stranu i njenu ulogu u ovom ratu. Lider grčkih komunista, Nikos Zaharijades poslao je u Rumuniju još od januara 1948 godine Lefterisa Apostolua, akreditovanog kao predstavnik takozvane demokratske vlade Grčke. On je bio obavezan za odnose sa rumunskim vlastima, obezbeđivanje pomoči od strane vlade Rumunske Narodne Republike za podržavanje grčkih komunista, zbrinjavanje ranjenika i pripremu kolonija grčke dece koje su usledile da se otvore u Rumuniju. Rumunske vlasti dodelile su važne sume za podržavanje grčkih političkih emigranata. Finansiska pomoč dodelivala se preko jednog specijalnog buđeta za Grčku Komunističku Partiju, i samo 1951 godine dodeljeno je oko 300 hiljada američkih dolara, kojima se dodaju i drugi troškovi za rukovodstvo. Ovaj buđet je povećan sledeće godine na oko 750 hiljada dolara i sem toga obezbeđen je novac za podržavanje izdavačkih kuća. Sedište Centralnog Komiteta Grčke Komunističke Partije smešteno je u Bukureštu i mnogim aktivistima ove partije osiguran im je smeštaj u luksuznoj četvrti Primaveri u raznim tajnim vilama.”<
><
>
Grčke izbeglice nikada nisu odustale od borbe za uvođenje komunizma u njihovoj državi. Oni su smatrali da je poraz samo privremeni i bili su spremni da se bilo kada vrate u borbu ako međunarodne okolnosti bi to omogućile. Rumunija je postala baza za akcije grčkih komunističkih agenata, obučeni od strane grčkih komunističkih ideologa sa stažom u Moskvi. Ponovo Radu Tudorančja:
,, Pretpostavljajući buduće ponovno pokretanje sukoba na teritoriju Grčke, grčki aktivisti u Rumuniji želeli su očuvanje spremnosti grupa partizana. 1950 godine organizovana je u Breazi politička škola gde su predali likovi kao što su Nikos Zahariadis i Vasilis Barcios. Taj entitet je spremao agente koji da ilegalno dejstvuju u Grčkoj a veliki broj njih su zarobljeni od strane grčke policije.’’<
><
>
Smrt Staljina i proces desovijetizacije imali su za posledicu prekid borbe grčkih komunista. Normalizacija odnosa između Rumunije i Grčke, i interesi bilateralnih odnosa vodili su ka opciji odustajanja od podrške oružanim sukobima.