România şi suțiitatea thimilliusitâ pi șteari
Raportul a ministrului ali Educaţie: anviţâmintul preuniversitar, nihâirlâticu; piriclliu di securitati naţionalâ.
Tașcu Lala, 28.05.2025, 09:14
Cathi ministru ți avu ti unu kiro, tu aeșțâ 30 di añi, thesea tu caplu a Educațillei vru s-alasâ toru tu aestâ dumeni di mari simasie ti yinitorlu ali vâsilie. Alâxerli dinapandica, di la unu an la alatu, ică reformili ti unu kiro di mesi ți li vrea ministrul, ama dapoaia alâsati nanâparti ș-alâxiti cu alti di cațelli cari yinea pi naua thesi adrarâ ma multu arău di ghineațâ.
Si zburaști dipriunâ di proțentul mari di analfabeț funcțional tu arada a elevilor româñi, dirmi di ațelli fciori ți nu suntu axi sâ-și filiseascâ competențili di thimelliu (alidzeari-scriari-iaspi matematicâ) ta s-poatâ sâ-și aflâ lucru aclo iu vor elli i tu dumenea di cari ari ananghi isnafea și niți nu pot sâ-și dezvoltâ alti competenți. Iarapoi, România ari ananghi s-adarâ unâ suțiitati thimilliusitâ pi şteari, câțe, mași ași, nâdia ti unâ banâ lungu ș-ti prucukii va s-creascâ – easti minduita ministrului interimaru di tora ali Educaţie, Daniel David, profesoru universitaru.
El scoasi tu padi “Raportul di diagnosticu ali educaţillei ș-a xitâxearillei ditu Românie. Ți s-fați tora di oarâ şi năi reformi tu dumeni”. Pripunirli di reformi au la thimelliu dati, alti au urneki praxea evropeanâ/internaţionalâ, iara alt suntu minduerli a ministrului. Dirmi, dupâ spusa alu Daniel David, tora, educaţia esti fârâ hâiri tu anviţâmintul preuniversitaru, absolvenţâlli au unâ calitati slabâ a competenţilor, mulțâ s-alasâ di sculie, iara analfabetismul funcţional criscu ș-aesti luri suntu unu periclliu di securitati naţionalâ. Ti ațea – dzâți ministrul – easti ananghi di unâ… reformâ revoluţionarâ şi ahândoasâ tu dumeni.
Anviţâmintul preuniversitar lipseaști s-adarâ ma bunâ avițarea ațiloru optu competenţi-clleai di cari easti ananghi ti intrata pi pâzarea a lucurlui ică duțearea ma largu a anvițarillei, ț-ti aestu lucru lipseaști s-hibâ alâxiti programili sculari ta s-iu fciorilli s-anveațâ ma pțânu, ama cu ma multâ hâiri.
Ministrul Daniel David: ʺMini minduescu că elementul-clleai țâni di curriculum, metodili di anvițari şi manual. Tu zona di curriculum, lipseaști fciorilli s-anveațâ ma pțânu, ama anvițarea s-hibâ cama hâirlâticâ ș-cu angricari pi competenţili ți vrem s-li aibâ fciorilli, ași că voi moabetea s-dizvârteascâ pi aestâ cali, anda zburâm di sâhăț, materii curriculari, iara numirlu di sâhăț prindi s-nu iasâ ditu logica a unlui numiru di mesi la scarâ evropeanâ şi lipseaști s-alâximu tuti programili pi aestâ logicâ.ʺ
Tu ți mutreaști sistemlu di anvițari superioarâ, aestu lipseaști s-aibâ scupolu di adrari di resursâ umanâ cu multâ șteari ți sâ-şi țânâ şi sâ-și creascâ competenţili pritu anvițari tu tutâ bana. Tu minduita a ministrului interimar ali Educaţie, lipseaști musai s-hibâ alâxitu și statutlu a profesorlui – a cadrilor didactiți lipseaști s-lâ si da ma mulțâ pâradz, ama s-umplâ niscânti criterii di performanţâ ti cari s-hibâ mutriț cându ș-cându.
Autor: Roxana Vasile
Apriduțearea: Mirela Biolan
