România, zñipsitâ di xeri
Tu suti di locări ditu Românie apa s-da maș ti pțânu kiro ș-multi câmpuri suntu zñipsiti di itia a xerillei
Tașcu Lala, 14.08.2024, 17:15
Aeșțâ doi añi di ma nâpoi cu temperaturi recordu la livel mondial ş-ploiuri pțâni vinirâ pisti un loc ți avea zñie di la xerea ți s-fâțea veara ș-mea ași, tu României, zñia easti ș-ma lai ti bana a oamiñilor di cathi dzuuâ, ama ș-ti economie.Tu cama di 400 di hori ditu vâsilie apa s-da maș ti pțânu kiro tu dzuuâ. Nai ma zñipsiti suntu giudeţili ditu apiritâ: Botoşani, Iaşi, Vrancea, Neamţ şi Bacâu. Cripări mări tu alimentarea cu apâ ari, ama, ș-tu giudeţi dit notu, cata cum Giurgiu ş-Gorj.
Reprezentanţâlli a Apilor Români lâ fac tâmbihi, ma largu, a oamiñlor s-nu hârgiuiascâ apâ, dicara coeficientul di umpleari tu ațeali 40 di lacuri di acumulari esti di 78%. Tu vârâ 120 di hori ditu giudeţlu Botoşani, câsâbă ți fu adus aminti ma ninti, a oamiñlor nu mata lâ si da apâ niți noaptea, câțe hargea easti multu ma mari di cum easti di arada ş-nu s-adunâ unu livelu bunu tu bazinili di stocari. Urnimia ti oamiñi easti sâ-și adarâ zaire di apâ ti kirolu anda apa easti dânâsitâ. Tu alti locări ditu giudeţ, iu nu ari sistemi centralizati di alimentari cu apâ, fântâñili s-astrâkirâ, iara oamiñilli poartâ niscânti ori apâ di la trei, patru kilometri alargu. Spețialişțâlli da urnimii s-hibâ filisitâ apa te-a beari maș ti scupolu aestu, iara ti huzmeț s-aflâ, ma s-poatâ, alti cearei.
Pi di altâ parti, xerea ți țâni di multu kiro adusi zñie a yiptului. Tu meslu alunaru di estanu, ministrul di resortu, Florin Barbu, âlli deadi tu șteari a comisarlui Janusz Wojciechowski că multi suprafeţi ditu Românie suntu zñipsiti și, di pțânu kiro, âlli câftă a Comisillei Evropeanâ s-lâ da cât ma yoñia pâradz a fermierlor ți au mari zñie. Multi câmpuri au zñie tu Românie di la xerea ți s-fați, iara chirearea a pâradzloru a producătorlor agricoli bagâ tu piriclliu viabilitatea icunomicâ a fermilor şi sinferlu di securitati a vâsilillei, deadi hâbari Bucureştiul.
„Zñiili mări fapti di fenomeni climatiți nibuni au ananghi cușia di pâradz ca misuri ahoryea, ți s-ducâ la aflarea di cearei ti cripărli ți yinu dupâ ahtări fenomeni”, sâ spuni tu unâ carti pitricutâ la CE di ministrul a Agriculturâllei ş-a Dezvoltarillei ti hori, Florin Barbu. Uidisitu cu spusa a ministerlui, bugetlu acutotalui luyursit la maximum 75,2 miliuni di evradz ti siminărli adrati tu toamna a anlui 2023 lipseaști s-lâ hibâ dati unâșunâ a fermierilor.
Tu ți mutreaști anlu 2024, xikea di ploiuri ş-reghimlu termic multu analtu, di cum fați di-arada, tu aproapea tutâ vâsilia, iara tu zonili di câmpu para ândzeanâ, adusirâ zñie, iara tu niscânti locări asparsirâ di dipu yipturli, ma multu misurlu ș-oclliul-a-soarlui, pi unâ suprafaţâ di vârâ 2.000.000 ha la livel naţional. Chirerli, dzâți ministerlu ali Agriculturâ, suntu luyursiti la cama di 200 di evradz ti ihtaru.
Autor: Ștefan Stoica
Apriduțearea: Aurica Piha
