Agenda aromână

Un comunicat di presă, cu data di, azâ, 20 marţu, di la departamentul di comunicare a Ministerului trâ Român’il’i di Pritutţido, nâ informeadzâ trâ un evenimentu di pâimâne, 23 marţu, data cându Institutulu Eudoxiu Hurmuzachi pentru Românil’i di Pretutţido, are loată apofasea, tra să facă aduţire aminte, comemorarea –si spune tru comunicat – şi evocarea martirilor român’i/aromân’i din Balcani, care, prin lucrarea şi jertfa a lor, nu feaţiră altuţiva că maşi să cultivă identitatea şi unitatea noastră naţională de limbă şi credinţă.

Hristu Steriu, 13.04.2018, 22:24

Tru comunicatulu di presă, Institutulu Eudoxiu Hurmuzachi pentru Românil’i di Pretutţido informeadză că anulu aestu si fac 104 di cându fu vâtâmat preftul Haralambie Balamace, care fu bilit di v’iu di cătră andarţâl’i greţ.

Tru comunicatulu di presă si spune că momentul comemorativ, alidzem, : “dedicat a Martirilor Român’i din Balcani va aiba loc vineri, 23 marţu 2018, la Bâsearica Sâmtul Gheorghe Nou di Bucureşti, ctitorie a Sâmtului Voievod Martir Constantin Brâncoveanu, apărătorulu a tutulor român’ilor, locaş iu si feaţe şi prima slujbă/liturghie trâ aduţire aminte a Preftului Haralambie Balamace, martirizat/vâtâmat la data di 12 aprilie 1914. Momentul cuprindă/va sa si facă cu un parastas/misale di aduţire aminte şi m’iţ alocuţiuni/zboară a invitaţâlor.

Aduţirea diznou tru memoria colectivă a importanţâl’ei ţi u are sacrificiul/curbanea a martirilor români din afoara a ţarâl’ei, care trapsiră tirăn’i trâ ţânirea/păstrarea a conştiinţâl’ei naţională, a spiritualitatil’ei românească şi a limbâl’ei română, easte unâ di cilâstâsirile/preocupările a IEH. În contextul a li îndeplinire a misiun’ilor a lui, ama şi tru asentimentul a strateghiilor guvernamentale şi a politiţâlor naţionale, Institutulu Eudoxiu Hurmuzachi trâ român’il’i di pretutţido are loată apofasea tra să dediică/hărzească dzuua di 23 marţu, cathe an, trâ comemorea şi evocarea a martirilor român’i/aromân’i di-tru Balcan’i, care, pri-tru lucrarea şi jertfa/curbanea a lor, nu feaţiră altuţiva di cât să cultiivă identitatea şi unitatea noastră naţională di limbă şi credinţă.

Evenimentul easte organizat di Institutulu Eudoxiu Hurmuzachi trâ românil’i di pretutţido, instituţie aflată în subordinea a Ministerului trâ Românil’i di Pretutţido, deadun cu care – Societatea di Cultură Macedo-Română şi Fundaţia Naţională trâ Românil’i di Pretutţido.

Pi data di 23 marţu 1914, Preftul Haralambie Balamace împreună cu alţâ trei român’i/aromân’i, eara martirizat (bilit di v’iu şi spânticat cu baioneta/câţutulu di tufeche) la Corcea trâ faptul că slujea a Hristolui/u fâţea liturghia în limba română şi si alumta trâ identitatea românească. Ţel’i patru fac parte dintr-ună serie di vâră/circa 1000 di român’i di-tru Balcan’i, înviţători, profesori, prefţâ, ama şi simplil’i elevi care furâ vâtâmaţ/muriţ în condiţii bestiale/ca ţiva prăvdzâ di cătră antarţâl’i greţ di aform’ia că apăra identitatea românească şi slujea (tru bâsearica) a comunităţâlor din care făţea parte tru limba română/dialectul aromân/dialectul meglenoromân.”

Comunicatulu poarta simnătura a Departamentului di Comunicare

Institutul Eudoxiu Hurmuzachi pentru Românii de Pretutindeni

Ministerul pentru Românii de Pretutindeni

**************************

Un evenimentu dedicat a limbâl’ei română si feaţe aualtari, sâmbâtă, 17 marţu, la Odesa, în Ucraina.

Aşi cum are informată RRI, Asociaţia Naţional-Culturală Basarabia” a Român’ilor din regiunea Odesa are organizat/faptă, sambata, ţea de-a II-a ediţie a Forumului a Cadrilor Didactiţe di Limbă Română di-tru Reghiunea Odesa. Tema a ediţil’ei di aestu an fu Educaţia în limba maternă: realizări, realităţ şi perspective”. La Forum, organizat tru incinta a Chentrului di Informare al României din cadrul a Universitatil’ei Umanistă di Stat di-tru câsâbălu Ismail, au participată cadre didactiţe care predaa/fac înviţarea în limba română tru instituţiile de înviţămintu preşcolar, şcolar şi universitar din reghiunea Odesa, Ucraina.

*********************

Evenimentu la Muzeulu a Ţăranului Român, di la Şoseauă/Geadeie, cum si spune.

Tru bairulu di conferinţe care si ţân la aestu muzeu, va aibă loc siptâmâna alantâ, la işita a mesului, gioi pi 29 marţu, unâ conferinţâ ligată di adeţâle armâneşti. Conferinţa va hibâ ţânutâ di Georgiana Vlahbei, muzeograf la MŢR, cercetător etnolog în proiectul european CU TENDA, şi Vlad Gheorghiu, antropolog, conferinţă cu tema Bubuşaril’i/Mascaţâl’I di Tafota/Bubutează. Easte ultima adete v’ie din România.

Adetea si conseervă tru localităţâle Pipera (nordul a capitall’ei Bucureşti) şi în Palazu Mare (cartier la mardzina a câsâbălui Constanţa), di cătră grupulu a aromân’ilor plisoţ. Si faţe unâ colindare, cându si alagă cu ună ceată barbătească cu faţa anvâlită cumaste, bubuşari, di iarnă, Liguşaril’i. Adetea easte printră ultimele ritualuri care au suprav’iuţuită a timpului la aromânil’i din ţară, Julamila — are numa aestă adete – si faţe cathe an di Bobotează/di Tafota.

Adusă –adetea Julamila – din localitatea orighinară, Pleasa (sudul Albaniei), purtată pri-tru numeroasele căl’iuri prin Balcani şi agiumtă, până tru sone, în România, în primele dechenii a secolului XX, ritualulu/adetea a Julamilâl’ei refleectă transformările a unei comunitate fără graniţe”, tru căutarea a unui acasă.