Româñilli di ningă noi
Semnal editorial. Cernăuți alănci tomlu “Capitalul social tru Ucratrua și România, ună nauă dimensiune a procesilor di trutegrari europeană” simnat di dr. Martru Gherman, politolog, jurnalistu, director a Trustitutlui di Studii Politiţi și Capital Social di Cernăuți, prezidintulu thimilliusitoru a Centrului Media BucPress di Cernăuți, lector univ. asociat ali Universitati “Ștefan cel Mari” di Suceava. Truterviu cu autorul.
Roxana Iorgulescu Bandrabur, 28.09.2022, 20:44
“Capitalul social tru Ucratrua și România, ună nauă dimensiune a proceselor di trutegrari europeană” easti doamnilor si domñilor ună analiză pi cari dr. Martru Gherman u faţi di multu şi a curi concretizari apari tru un contextu truternational cari ună turlie truevitabilă va s’alasă torlu si pi aestu palier, neise să-lli spunemu ghhtrui n-aflămu diznău pi frecventele RRI a jurnalistului si politologlui Martru Gherman prezidintu thimilloiusitoru a Centrului Media BucPress ditu Cernăuți, lector univ. asociat al Universitati “Ștefan cel Mari” ditu Suceava.
Hiratimati Martru Gherman, un tomu cari aduţi tru mengă ună tema di mari actualitate,
Martru Gherman — Bună dzua şi ghtrui v’aflaiu ! Aestă temă stitrutifica easti ună ma veaclle tră mtrue, neise tru aestăă dumeni angrăpsiiu teza di doctorat pi cari u ţănui tru Ucratrua. Cartea neise easti ună zugrăpseari tru alti notiuni a poceslor di trutegrari europena si a alăxerloru pritu trec aţeali dauă stati Ucratrua si Romănia ama ditu ună perspectiva sociala, ditu vidiala a capitalului social. Noi daima zburămu ti trustitutii, reforme, nomuri si ti diclaratia a născăntoru politicieni si ti ananghea ti uidiseari legislatia la n4scănti ică alti standardi ama nu avemu angătanu ică nu acăţămu tru isapi născănti lucre ţi suntu idyealui di simasie cum easti pistipsearia tru ttrui işiş, pistipsearia tru guvern, calitatea a ligăturăllei anamisa di oamiñi, viziunea a cathi unlui cetatean ahoryea andicra di sistemlu politic tru cari easti, ti paradigm ufilisiiu multu activ notiunea di pistipseari generalizata si confort, tru cat di mari confortu s’dukeaşti un trusu, tru contextual a proceselor si alăxerloru tru cari easti si dialihea suntu ufilisiti date sociologice, date statistice cari yilipsescu tuti aesti procese si easti ună tema maxusu importanta nu maşditu vidiala a evenimentelor ma anvirinati cum easti polimlu ditu Ucraina, ama si a aţiloru pozitive cari alănciră, Ucraina agiumsi anamisa di candidat oficial tră s’intra la UE, România ari ună ahtari perspectiva, ari ună matimă di anvitari Ucraina ditu experienţa ali României ahurhinda cu anlu 2007. Trei capitoli ahoryea, un capitol multu ma interesantu tră sociologi tră atelli cari stiu ţi va s’dzăcă metodica di analiza si di misurari a capitatlui social tru un limbaj niheamă cama ndilicatu tră ghivăsitoru cari nu easti specialistu tru domeniu, alanti hiinda niscănti zuyrăpseri pi cazuri concrete ti cum functioneaza capitalul social, valorile tru aestu spectru a proceselor di alăxeari. Di nai multi ori, noi avemu multu tru mengă ti niscănti, niscănti nomuri ama nu mutrimu că succesul a niscăntoru restructurări institutionale ţăni nu maş di aesta ama şi di fondul social ditu cari s’compune instituţia. Caata ti aesta easti zbolu pi şcurtu tru aesta carte.
Roxana Iorgulescu Bandrabur — Cari easti ama alăxearea babageană adusa tru anlu 2022 tră aţea că escu căndăsită că aestu context international alăxi cabaia ditu fondul general analizat tru lucrarea di doctorat ?
Martru Gherman — Ari niscănti constante sociale cari nu s’alăxescu cari ţi s’hibă evolutiile ditu Ucraina, România ică ditu alte state. Tră România si Ucraina zburăscu ti pistipsearea cabaia mari traditionala tru intitutiile sociale clasice anamisa di eali biserica si armata si Ucrain si România au idyili atitudini, tru Ucrain alliumtrea s’alăxiră ti bună, pistipsearea tru armata easti multu ma mari andicra di cum eara pănă la polimu, pistipsearea tru biserica cunoscu niscănti alăxeri tru contextul tru cari tru Ucraina ari născănti clivaje anamisa di Băserica Ortodoxa subordonata a Patriarhiillei di Moscova, Băserica Ortodoxa Autocefala si asi ma largu. Dauli societăţ suntu cabaia traditionale cu viziuni conservatoari, ş-aducu multu ateali dauă societati, acă politicienii multi ori nă spunu că nu ş-aducu şi avem maş ti ampărţari anamisa di noi, nu easti dialihea, structura sociala, baza capitalui social tru dauli state easti multu idyealui cu elemente autohtone traditionale si cu viziuni rurale tru născănti comati, ama sunt si andridzeri di altă turlie toradioară zorlea ti idintificari si analizari tru proportii mari tră aţea că nu avem instrumente analistiţi cum easti impactul a proceselor di digitizari ti capitalu social, capitalu social s’compune ditu norme di interactiune anamisa di oameni, easti un clei, un lipici cari leagă institutiile a societatillei anamisa di eale, dimecu capitalu social faţi ca un grup di dzaţi personae ti exemplu s’aiba unu idyiulu scupo, s’adară ţiva, s’aiba ună viziune comună, s’aibă un scupo bun tră colectivitate, ama tru contextual tru cari dupa covid oamiñilli interacţionară tut ma pţănu anamisa di elli pi yiu ama interactionară tut ma multu tru spatiul digital tru contextul tru cari comuicarea digitala si pritu metodi virtuale di comunicari agiumsi tut ma multu ma mari andicra di atea interactiune umană personalizata alăncescu multe riscuri tru atea ţi mutreaşti erodarea aluştui capital social, egoismul oamiñilli hiinda multu ma ncllişi si alăncescu alti muabeţ di natura psihologica, dimecu suntu procese tru alăxeari adăvgate la aesti evenimente multu ma nvirinati tru polimlu ditu Uciana.
Roxana Iorgulescu Bandrabur — S’cundillemu că toradioară tomlu alănci tru limba ucraineana.
Martru Gherman — Cartea alănci la Editura Drukart ditu Cernăuti cu un rezumat apridus tru limba engleza, minduescu s’părăstisescu ună sintează a aliştei carti posibil şi tru limba română tru yinitor, ti aţea easti cama zori ti ghivăseari ti aţelli ţi nu cunoscu limba ucraineană ghini ma am nădia, tema hiinda actuala, ditu punctul meu di vidială avanda tru vidiala ca va mi tornu şi cu ună varianta românească i cu ună sinteza tru un articol a alistei carti tru limba română s’hibă ma lişoru tru un limbaj ma aplo tră aţelli ditu România si ditu Republica Moldova.
Roxana Iorgulescu Bandrabur — Si pi cari u astiptam cu sinferu, ţă haristusimu multu Marin Gherman si s’nă avdzămu cu hăbări buni si tru alti programi di la RRI.
Martru Gherman — S-mini vă haristusescu multu di multu !
Autor: Roxana Iorgulescu Bandrabur
Redactaria şi armânipsearia: Taşcu Lala
