Ma mărli iventuri a stâmânâllei ţi tricu 07-13.01.2024

Bâgări pi lucru tu sistemlu sanitaru; Dati ș-priviziuni ecunomiți; Protesti a transportatorlor ş-fermierlor; România ş-NATO; Iarnâ greauâ tu apirita ali vâsilíi;

Ştefan Stoica, 14.01.2024, 11:02

Bâgări pi lucru tu sistemlu sanitaru

Executivlu di Bucureşti dișcllisi calea ti 7.600 di posturi tu sistemlu medicalu ș-ațelu di asistenţâ suțialâ, di itia a xichillei cronicâ di personalu di spețialitati. Unâ treimi di eali suntu ti yiațrâ. Misura nu va s-aducâ cripări finanțiari, dzâsi premierlu Marcel Ciolacu, câțe bugetlu a Ministerlui a Sânâtatillei easti, estan, cu 40% ma mari andicra di ațelu di anlu ți tricu. Ashi, tuti spitalili di simasíi ți au xichi di yiațrâ, asistenti ş-infirmieri va s-poatâ s-bagâ pi lucru oamiñilli di cari au ananghi. Aestu lucru lipseaști s-veadâ dapoaia tu serviții ma buni ti pacienţâ, dzâsi ma largu premierlu. Ministrul di resortu, Alexandru Rafila, lâ câftă a unităţlor sanitari s-ahurheascâ dinâcali proțedurli legali ti andridzearea a concursurlor di bâgari pi lucru. Tu ți mutreaști nihâristuserli a Federaţillei Sindicalâ SANITAS, ți fuvirseaști cu greva, ministrul Rafila pricunuscu că ari unâ cripari sensibilâ, ligată, maxus, di salarizarea a personalului auxiliaru ditu spitali, ama caftâ s-aflâ unâ culai tu chirolu ți yini.

Dati ş-previziuni economiți

Economia româneascâ avu tu 2023 unu avansu di 1,8%, cu 0,8 puncti proțentuali ma ñicu dicât eara luyursitu prota, uidisitu cu nai ma năulu raportu tu ți mutrreaști Perspectivili Economiți Globali, scosu tu padi marţâ di Banca Mondialâ. Furâ fapti ma ñiț luyurserli ti evoluţia ali economíi româneascâ tu 2024 ş-2025, cându criștearea dealihea a PIB-ului lipseaști s-hibâ di 3,3%, respectivu 3,8%. Hâbări ma buni vinirâ di la Institutlu Naţionalu di Statisticâ: xichea a zigâllei comerțialâ tu chirolu 1 di yinaru-30 di brumaru 2023 fu di 25,5 miliardi di euro, ma ñic cu 5,450 miliardi di ațelu ânreghistratu tu idyiul chiro tu anlu 2022. Tu ți mutreaști turlia cumu veadi lucârli tu yinitoru Banca Mondialâ, ea feați tâmbihi că economia mondialâ va s-facâ ma prea-ayalea, tu 2024, ti treilu anu arada. Uidisitu cu instituţia finanțiarâ internaţonalâ, cara sâ scutemu dit isapi contracţia economică faptâ di pandimíi tu 2020, crişterea di estanu lipseaști s-hibâ nai ma slaba di dupâ criza finanțiarâ ditu 2009.

Protesti a transportatorlor ş-fermierlor

Furâ dauâ dzâli di protesti ti transportatorlli româñi, iara arada cu elli vinirâ și dzăț di fermieri cu tractoari, ți feațirâ ma greauâ urdinarea pi calea di la mardzina a Bucureştiului. Transportatorlli suntu niefhâristisiț di pâradzlli ândzeanâ a poliţilor RCA, iara agricultorlli pcaftâ âradz ti zñia ți u adră xerea. Transportatorlli dzâcu că pâyadzlli RCA criscurâ para multu tu un chiro relativu șcurtu. Unâ altâ cripari easti că dauâ aftuchini cu capațităţ tehniți ți ș-aducu ş-ți nu avurâ iventuri rutieri, au poliţi di valori ahoryea. Reprezentanţâlli a şoferilor di TIR ș-feațirâ moabeti, la chivernisi, cu consilierlli a premierlui. S-apufusi s-facâ, stâmâna alantâ, unâ andamusi di lucru anamisa di reprezentanţâlli a transportatorlor ş-ațelli a Autoritatillei di Mutreari Finanțiarâ, ta sâ zburascâ ti poliţili ti asiguripsearea ți va adrari fârâ di altâ.

România ş-NATO

România agiumsi XV-lu membru ali Forţâ ti Andrupari ș-Aminari ali NATO – STRIKFORNATO. Caplu a Statlui Major a Forţâlor Navali, vițeamiralu Mihai Panait, lo parti ñercuri, tu Portugalia, la țeremonialu di anâlțari a hlamburâelli naţionalâ ali Româníi la scamnul a Comandamentului aliștei forţâ. Tu ahurhita a anlui anda s-ancllidu dauâ dețenii di la apruchearea la Alianţa Nord-Atlanticâ, România agiumsi membru a nai ma vârtoslui grup navalu di aminari ali NATO.

STRIKFORNATO reprezintâ Comandamentul Aliat Andâmusitu, cu acțentu pi dumenea maritimâ, ți ari capabilităţ cu capațitati multu mari di aminari, cata cumu grupuri di alumtâ a portavioanilor, grupuri expediţionari ş-grupuri di aminari adrati ditu crucişătoari, distrugătoari ş-fregati. Tut tu dumenea navalâ, România, Vâryâria ş-Turchia simnarâ, gioi, Istanbul, memorandumlu ti achicâseari tu ți mutreaști adrarea a gruplui operativu ti alumtarea contra a minilor marini tu Amarea Lai. Iniţiativa aților trei aliaţ riverani la Amarea Lai s-fați ta s-fațiliteadzâ siguranţa a navigaţillei pritu alumta contra a fuvirserlor a aluștor ş-va s-asiguripseascâ unu nivelu fârâ dânâseari di mutreari ș-andridzeari, ș-va s-llia parti la ânvârtușarea a posturâllei aliatâ di tâlliari a curailui ş-apârari a flancului dit apiritâ.

Iarnâ greauâ tu apirita ali vâsilíi

Giudețli ditu apirita ș-apiritâ-notlu ali Româníi avurâ, tu prota parti a stâmânâllei, unu episodu di chiro slabu, cu țicnâ, neauâ ș-nâvâiri/sindilíi. Ma multsâ câsâbadz armasirâ fârâ energhíi electricâ, iara urdinarea rutierâ avu zñíi di itia a vimtului fuviros ș-aneauâllei ți s-aștirnu pi geadei. Autorităţli-ncllisirâ ti unu șcurtu chiro urdinarea pi ma multi geadei naționali. Ş-trenurli amânarâ. Chirolu slabu lâ adusi zñíi ș-a sculiilor, ți cât s-avea dișcllisâ dupâ vacanța di iarnâ, iara tu ândauâ giudeți cursurli s-feațirâ online. Țingrimea feați ș-victimi umani. Neaua ș-nturinlu feațirâ zñíi ș-tu Republica Moldova, vâsilíi viținâ.

Radu Drăguşin — nai ma scumpulu fotbalistu românu

Hâbarea a stâmânâllei tu sportu easti transferlu a tinirlui fotbalistu românu Radu Drăguşin di la clublu italichescu tu Genoa la gruparea londonezâ Tottenham Hotspur. Sportivlu di 21 di añi simnă până tu 2030 cu Spurs ș-custusi 25 di miliuni di euro, la cari s-adavgâ alti 6 miliuni bonusuri, unâ sumâ recordu ti unu giucătoru românu. Faptu București, fundașlu țentral feați jgllioata câtâ fotbalu mari tu 2018, cându fu transferat di Juventus. Radu Drăguşin easti patrulu fotbalistu românu cari va s-evolueadzâ Tottenham, dupâ Gheorghe Popescu, Ilie Dumitrescu ş-Vlad Chiricheş.

Armânipsearea: Mirela Biolan Sima