Opera Naţională Română Iaşi – 60 di an’i di existenţă

După ună lungă perioadă di afirmare şi consolidare a teatrului liric în capitala Moldovâl’ei şi după ma multe ori cându mutri tra s-hibă recunoscute oficial aţiste eforturi, la data 1 ianuarie 1956 să înhiinţă Opera di Stat din Iaşi, prima instituţie publică di operă din reghiunea a Moldovâl’ei. Prima stagiune debutăă în seara di 3 noiembrie 1956 cu spectacolul “Tosca”, di Giacomo Puccini, sum bagheta dirijorului Radu Botez şi în reghia artistică a lu Hero Lupescu. Tru 2003, Opera di Stat din Iaşi agiundze Opera Naţională Română din Iaşi.

Luana Pleşea, 29.02.2016, 19:03

Seria a evenimentilor care aniverseadză aţeale şase dechenii di existenţă a schenâl’ei lirică ieşeană debută la 3 februarie cu spectacolul “Don Giovanni”, reghia Beatrice Rancea. În pauza di anamisa di aţeale daule acte fu vernisată expoziţia aniversară “Opera Naţională Română Iaşi – 60 di ani di existenţă”, care cuprinde/ care are fotografii din spectacole, afişe orighinale cu titlurile giucate de-a lungul a an’ilor şi caiete-program vecl’i.

Beatrice Rancea, manager a instituţil’ei arhiusinda di-tru 2011, zburaşte di proiectile speciale, dedicate aţistui an:

“Prima premieră di-tru aestu zingir di evenimente va să hibă regina baletului” — aşi numim noi, balerinil’i, spectacolul Lacul lebedelor”. Trâ prima oară, Opera Română din Iaşi va să aibă ună coproducţie cu Teatrulu Naţional di Operă şi Balet Maria Bieşu” din Chişinău. Va să avem dauă premiere tut ahât importante, pi 8 şi 10 aprilie. Suntu cama di 15 an’i di când nu si-are dansată Lacul lebedelor” în Iaşi, cu ahât ma multu cu cât avem dor trâ aestu lucru şi tră orchestră, di aform’ia că muzica easte sublimă. Reghia şi coregrafia spectacolului va să hibă realizate di artista emerită Ileana Iliescu. Iara la pupitru îl avem pi maestrul Traian Ichim, care fu pricunoscut di juriul di la Gala Premiilor a Opereior Naţionale ca hiinda ţel ma bunulu dirijor a stagiunil’ei tricută. Va să dişcl’idim stagiunea pi 4 agheazmăciune cu ună nauă producţie, opereta Veduva hârioasă”, într-ună formulă inedită, cu un textu scris, trâ aestă producţie, di Andrei Şerban împriună cu Dana Dima. Easte ună distribuţie extraordinară, easte ună citire nauă a luştui spectacol, cu decoruri, stran’e nale şi reghia magistrală a lu Andrei Şerban. Tră data di 3 noiembrie, tamam cându Opera împlineaşte 60 di an’i, di aform’ia că aoa şi 60 di an’i primulu spectacol pi care opera lu prezentă a publicului ieşean fu opera Tosca”, şi noi va să ndridzem ună producţie nauă cu spectacolul Tosca”, iara ultima premieră-evenimentu trâ aniversarea ţilor 60 di an’i va să hibă Turandot”. Easte ună montare grandioasă, în regia lu Alexandru Darie, un mare reghizor di teatru şi operă, care colaborează trâ prima oară cu noi”.

După cum dzâţe Beatrice Rancea, easte prima oară tru 60 di an’i când si cântă “Turandot” la Iaşi.

Reghizorulu Andrei Şerban v’ine diznou la Iaşi, după ţi are montată aoa şi “Troianile”, compozitor Compozitor Elizabeth Swados, “Indiile galante” di Jean-Philippe Rameau, şi “Lucia di Lammermoor” di Gaetano Donizetti. Invitarea a reghizorilor di teatru faţe parte di-tru strateghia managerului Beatrice Rancea:

“Publiculu deja si înviţă să creadă tru paramith, să m’eargă multu di multu cu paramithulu. Aţistua fu şi motivul trâ care, arhiusinda cu an’il’i 80, în reghia mondială di spectacol di operă fură aduşi reghizoril’i di teatru ca să crească spectacolulu di operă, să hibă scos di-tru aest tipic a simplului spectacol reprezentat maşi pri-tru boţ, spectacolul-concertu. Tora spectacolul di criscu. Easte, de fapt, un teatru di aţea ma buna calitate, care si adreseadză a publicului pri-tru muzică. Montările nale, în afoara faptului că respectă multu di multu tipiculu a personajului descris di autor, necesită şi ună performanţă actoricească tru interpretarea rolurilor. Interpreţâil’i a noştri din Iaşi sunt nişte actori extraordinari. Au ună condiţie fizică fantastică. Di exemplu, în spectacolulu Lucia di Lammermoor” a lu Andrei Şerban … performanţa pi care u realizeadză di punct di videare fizic, nu mata dzâc vocal, solista Lăcrămioara Hrubaru Roată, care şi are loată premiul trâ Aţea mai buna solistă a stagiunil’ei trâ aţist rol, easte incredibilă”.

Baletulu a Operâl’ei Naţională Iaşi criscu multu di multu tru ultimil’i ţinţe an’i, spune Beatrice Rancea:

Practic, baletulu nu exista dicât ică maşi tru divertismente. Opera şi opereta nu avea dicât dauă spectacole în repertoriu, tru care majoritatea reprezentaţiilor eara cu solişti di la Bucureşti. Şi atumţea nâ minduim tra să creaştim ună serie nauă di balerini, avem colaborată multu ghine cu Liceulu di coregrafie — ninca di-tru clasa a naua, a dzaţea lucreadză cu noi, fac parte di-tru distribuţiile a spectacolilor a noastre”. Printră coregrafil’i invitaţ tra să monteadză aoa fură deja maeştril’i Ioan Tugearu şi Gigi Căciuleanu.

Merită fără di altă adus aminte că pi schena lirică ieşeană au alinată de-a lungul a timpului nume celebre în toată lumea di artişti român’i. Printră aeştia, sopranile Viorica Cortez şi Virginia Zeani, ama şi baritonulu Nicolae Herlea. Opera Naţională Română Iaşi îşi desfăşoară activitatea tru casa Teatrului Naţional, şi u împărţă schena cu trupa Teatrului Naţional Vasile Alecsandri” Iaşi.

Autor: Luana Pleşea

Armanipsi: Hristu Steriu