Spiru Fuchi ti poezia lui

“Mini lucredzu tu Grecia si am scrisă trei volumi di poezii. Volumlu dit soni s-acl’iiamă “Cântiti barbare” Am lucrată multu la el.Volumlu “Cântiti barbare” cuntinuesti minduirli a meali ti soia a noastră râmânească. Figura literara ti u voi ma multu io easti metafora. Mini nu voi sa spun ironii la fratl’ii a mei, ironizedzu mas nieducatia a lor colectiva.Râmân’il’ii a nosti va s-aibă ună educatie colectivă ti patriotismu ca vitin’il’ii a nosti ti nu nă vrea buneata, al’i stim cari suntu. Facu propaganda cu istorii pseftă. Noi armân’il’ii, cum dzatem tut, noi dit Arbinisii dzâtem râmân’il’ii, avem un suflit mult viteaz. Noi, râmân’il’ii tu Balcan’i him suflitlu a Balcan’ilor. Ahurhita a culturăl’iei a arbineslor u au faptă râmân’il’ii. Si aestu lucru easti cunuscut s-di arbinesi . Nai nai ma marli patriot arbines, Samil Frasari, ti easti cu rădătină fărsiroată, armânească,ari dzâsă s-li dăm andriptati a armân’ilor di Arbinisii cându s-fătem statlu a nostu nou, că altă turlii va nă-l’iia statul. Aestă easti scriată tu cartea a lui “Albania ti ari fută, ti easti s-ti va s-hibă”.Cartea “Cântiti barbare” al’i băgai aestu titlu că asi sunt mutriti di alantă poemili a mealio, ca “cântiti barbare” , suntu mutriti s-di născăntâ frat di a mei ca “cântiti barbare” . Minduiescu născăntă fratl’ii a mei că noi nu avem literatură, ti u vrem limba ti u scriemu. Ari agiumtă propaganda greacă ti dzăti ca noi râmân’il’ii limba s-u grim goală acasă. Ti u vrem limba s-u scriem. Ună limbă ti nu să scrie si s-greasti goală acasă eati ună limbă moartă, easti ca ună constructii fără thimel’iiuri .Tu ccartea aestă am cântitli ti cauza a noastră, cântiti ti vreari , cântiti ti yinitor. Tu poeziili a meali sunt conteptili metaforichi: soarli, speranta, cinusa, vinitorlu, aduterli aminti. Mini li l’iau aduterli aminti si li leg cu suflitlu a meu , cu ună minari mult lisoară pot s-u arup suprafata a tricutlui, s-l’iau lucri dit tricut si s-li duc tu vinitor. Mini pot s-u l’iiau cinusa s-pot s-u fac cantic, pot s-l’iau pomlu si s-lu fac loc. Pot s-u l’iau agârsearea si s-u fac speranta, pot s-u l’iau speranta s-u fac agârseari . Ti aestu lucru an’i da potenta a limbăl’iei a noastră. Tu ună poezii dit aestu volum scriu că Dumnidza cându li feati limbili eali eara tuti plini ma tu calea ali istorii andaua limbi ti nu sea s-avea cântiti, ma avea forta, loară di la limbili ti stea goală cântitli, zboârâli ti l’i-arisea ma mult si aesti limbi, măratili armasiră cu mult putâni . Aestă câte, tu chirolu di ază, aesti limbi ti sunt mult vârtoasi, ti tora ti ciudii s-acl’iiama limbii plini, limbii moderni ,limbili ateali mari caftă ta s-li moară ateali limbili n’it. Ma Dumnidzalu nu poati s-alasa ta s-moară asi limbili n’it s-nă pitricu noi , poetl’ii ta s-apărăm aesti limbi cama n’it. Poeziili a populilor nit sunt aesti cântiti museati, cântiti tragichi. Aesta soii di poezii easti nuntru tu aest volum. Mini escu poet ali vreri, ali musuteată,scriu ti suflitlu a râmân’ilor,ma mult scriu ti disteptarea a noastră natională . Mini escu poet ti voi s-cârtescu suflitlu a armân’ilor. Aistă easti obligatia a noastră: cum s-aflam atea cali ta s-disfătem poarta ali speranta? Duchescu ca fratl’ii a mei suntu tu una scutidi absolută.S-aflam momentul s-u disfătem poarta s-intră lun’ina, nădia. Niculturatia a noastră nu easti câte noi nu stim să scriem poezii , ma vrem sa scriem pi limba noastră. Aesti zboară putani mini li fac concepti.Lipseasti s-achicăsească râmân’il’ii că s-noi avem soarli a nostru, avem limba a noastră mult musată. S-hibă limba a noastră a gretlor ti ari scriată traghediili a lor mult museati, a s-hibă limba a noastră a arbineslor?Ti dsâti marli scriitor Kadare ti limba lui, io dzâc că libmba a noastră easti limbă ti sta cu tin’iie, tu aradha a limbilor balcaniti. Când si tornu cântitli armânesti pi aesti limbi, cititorl’ii si scriitorl’ii vitin’i s-cidusescu. Mini aestă am zburată cu multă ti dzâc andauă cântiti ti s-u aduc cu cântitili populari, ti nusuntu poezii moderni. Poetl’i modern’i vitin’i s-ciudusescu di poezia a noastră, că el’ii nu au atel suflit ti lu-au cântitli a noastri. Tu cântitli zboarili angreacă multu că suntu zboari ti li ari alâsată Dumnidzău ta s-u apară aestă limbă. Tu poezia a mea am s-ună cănticlu ti punti. Aestă punti u adară masturii cu măsturlachea a lor, el’ii suntu vitin’il’ii a noci. El’i u adară aestă punti, tu aestu moment tu Balcan’i si aestă punti cadi. Cadi puntea si s-adnară vitin’il’ii a nostri să zburască un cu alant, că puntea va s-adutea multă pâradz. Si s-minduiescu el’i, cum s-adară s-u analtă puntea ta s-l’iia păradzl’ii. S-tu atel momentu ved ună mul’iiari mult musată, cu samii ăn cap, ti nu easti di-a lor. S-el’ii dzâc: “Noi va s-u ngrupăm aestă mul’iiari ta s-adrăm puntea. S-u ngrupară mul’iiarea. Mul’iiarea plândzea că cilimanlu lu alâsă fără lapti s-aclo iu l-u scoasi sinlu isi un hicu si aestu hicu silighea lapti. (mini aesta legenda u am avdzata la dada).L-u adună un câlator s-lu deadi a cilimeanlui ta s-bea. Asi al loară europeili aestu cantic si l-u featiră legendă.Simbolicaa aistei leghendă s-aducheasti multu efcula.

Vreau sa spun cu cartea a mea di poezie că literatura a noastră armânească tu aest moment caftă cvalitati. S-noi, cât putem vrea s-dăm cvalitati. Goală cvalitatea tu ună literatură easti ună armă multu vârtoasă, ta s-apunem că noi avem vitalitati tu sândzâli a nostru. Si europeili au vidzută aestu lucru, ca tu Balcan poati s-him singurlu popul ti nu câftam nica sinuri, armi nu aminăm , scriem goală poezii.

VATAMAI TATI



Niaduchit, fara minduiari,

loai catutlu si-l vatamai tati.

Catutlu intra tu chealea veacl’i,

fapta ca iasca si sandzali aburos

cura chicuti, chicuti…

Chicutli di sandzi adapa loclu,

iu am siminata simita mea,

s-aclo,

creasti museat,

pomlu ali agarseari.

Angusa,

cu funea lai a Eriniilor,

mi ari acatata di grumaz .

Poarta catra tricut

easti ancl’iisa.

S-cari easti atel mort

ti poati s-n’i-u da cl’iaia?

Nu am chiro:

suflitlu a tatan’iui,

botli di didindi

mi agudesc ca cioc tu urecl’ii.

Mi ciucutesc

s-disfac poarta a vinitorlui

Ma cl’iaia di aza

i-nicata di sandzi.

Cai n’i-u da garantia

ca cu cl’iia di aza

poati s-u disfaca

usa a vinitorlui.



SI ANCUPARA SI SPERANTA

Pistipsii s-mini la speranta

U steam ca asi cum easti scaparoasa,

asi va mi angaldza ca soarli.

Nu astiptam varaoara ca si speranta s-ancupara

s-ca prostituta iasi dit casa a vinitorlui,

aprindi la usa una tigara

astiptandalui sigura client alept,

ti noi l’i-avem ca marl’ii a nostri.









SINGURATATI

Esc singur.

Aesta apirita galita

si scrii tu suflitlu a meu.

S-la vatra a l’iei s-aprindi

foclu ali speranta.

Ma pi verdeasa

a sentimentilor a meali,

cadi ceaflu ali indiferenta a voastra.

Uscat, saramol’iu

ca lutefereli albi s-museati,

ca una scapirari tragica si absurda.

Mini aprind teri la mirmintal’i a zboaralor,

S-di caldura a pirilor a lor,

tu aest camp alb,

s-ved vulodz di laschi.

Mani prit vulodz va s-iasa virdeata

Va s-creasca cauza

Di iarba moali.

Ca s-loat

di pi la vitin’i

catuti turusiti

ta s-bilit, ca specialisti

cauza noastra.



CALEA DI NAMISA

Namisa di atea ti s-frimta tru maduua a noastra,

Si atea ti sa scrii tu carti

exista una handachi mari.

Aspardzem ma mult chiro

Ta s-li scriem tu carti,

dicat li frimtam tu maduua a noastra.

Tu goliatea ti si-adara

di la maduua pan tu carti

adram Moscopolea a noastra

cu umutea ca avem aleapta,

calea di namisa.



CAFI POPUL ARI UNA MOSCOPOLI

Cafi popul ari una Moscopoli

Populi virtoasi adara tu itido chiro

Moscopolea a lor

Maca aest chiro ti-l undzesti

U asparg ta sa scoala una alta manat

Noi ayunitl’ii dit Moscopolea di adiver

Aclo iu nidzem na ciucutim s-adram Moscopolia a noastra

Cu ahant dor si nicurmari

Ma nu fitem alttiva

Na fatem exemplu ti alant

S-ni fatem forta eftina

Ti atel’i ti disfac

fronti nali ti lucru.

CONTINUARI TI S-BITISEASTI TU MOARTI

L’iau la telefon parintal’i a mei

ta s-ved cati zboara ari armasa.

Mani va mi l’ia la telefon ficiorlu a meu

ta s-anveata cati zboara am vatamata.

Paimani nipotlu a meu

va ntreaba ficiorlu a meu

iu sint murmintal’ii ali limbi.

Ari iseata moda naua

s-nicuchira a lui ,

hil’iie di una limba xeana,

cafta s-duca lilici.

DIMNEATA ALAXIM STRAN’IILI ALI IPOCRIZII

Him raman’i emigranta.

A cilimean’ilor a nostri la grim

pi limba arbiniseasca.

Si scol dit somn

ta s-neaga la scoala

ta s-anveata limba greaca.

Dapoia alaxim stran’iili ali ipocrizii

cu trei prechi di documenti ngepi

nidzem la securitatea greaca

ta s-lom yeniki taftota omoyenes

Facandalui taha ca nu n-aduchesc

ca him rasa nigreaca

na bat palmili pi anumir.

S-deadun cu nasi videm

Cum cadi pit stran’iili a noastri

deadun cu lacran’ili

pluburlu ali existenta.

Simpatitli pramatefta

laspi ali astindzeari.

Dupu prandz

intram tu casa a noastra

si astiptam cu angusa tilifon

di parintal’i a nostri

ti pi limba ramaneasca na ntreaba

cand va u lom taftotita.

România Internațional, 28.08.2013, 11:05